Wednesday, June 6, 2012

გამოყენებული მასალები

http://ka.wikibooks.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%AD%E1%83%93%E1%83%98_%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90
http://www.mfa.gov.ge/index.php?sec_id=80&lang_id=GEO
http://www.economy.ge/?category=4&lang=geo&nc=51
http://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98
http://education.ge/index.php?do=definition/view&id=944
http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0CGMQFjAC&url=http%3A%2F%2Fturizmi.ge%2F&ei=miLPT6DTAuvY4QTxvvW9DA&usg=AFQjCNHypEGMBIz5INkCQ3E5p-b88RE9ng
http://turizmi.ge/
http://www.davisvenot.ge/?lang_id=GEO&sec_id=15http://www.infotourism.ge/http://en.wiktionary.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98
http://infoman.ge/geo/category/tourism_hotels
http://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=35&ved=0CE0QFjAEOB4&url=http%3A%2F%2Fekofact.com%2Fcategory%2F%25E1%2583%25A1%25E1%2583%2590%25E1%2583%259B%25E1%2583%2599%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%259C%25E1%2583%2590%25E1%2583%259A%25E1%2583%259D-%25E1%2583%25A2%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598%25E1%2583%2596%25E1%2583%259B%25E1%2583%2598%2F&ei=jyXPT9HBC6324QTbweDNDA&usg=AFQjCNH-5iKU_ZiE1f5meyXVaOLz2eUjYw
http://ekofact.com/category/%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9D-%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98/
http://www.bdc-center.ge/index.php?do=cat&category=turism
http://www.guria.gov.ge/index.php?m=806
http://www.yell.ge/orgns.php?id=92&lan=1
http://www.google.com/imgres?hl=en&sa=X&noj=1&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=wYIPjxYRkYhIlM:&imgrefurl=http://iraklikargareteli1.blogspot.com/&docid=xs0DSO4Bx-7taM&imgurl=https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKT3r0eg5IHsngxXGFy4zq9_deEjbUbixxRT2XgVBl8nogVNlEF2cKf2wV_82RvnAWW5kNHmxZn6IhANnIoHg7BVzkHTceKuKwRW_zWLlRZnwFXpFGT2NySY16whSgrwxUckOxX-9tTG0X/s1600/tourism.jpg&w=460&h=450&ei=EibPT-DsK4_T4QTFt-3XDA&zoom=1&biw=1600&bih=796
http://www.google.com/imgres?hl=en&sa=X&noj=1&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=SZZ15yl9iKacqM:&imgrefurl=http://pirveli4ever.wordpress.com/category/%25E1%2583%25A2%25E1%2583%25A3%25E1%2583%25A0%25E1%2583%2598%25E1%2583%2596%25E1%2583%259B%25E1%2583%2598/&docid=AbeAVhkPvh4n8M&imgurl=http://pirveli4ever.files.wordpress.com/2010/06/tourism22.jpg&w=300&h=280&ei=EibPT-DsK4_T4QTFt-3XDA&zoom=1&iact=hc&vpx=383&vpy=302&dur=249&hovh=189&hovw=203&tx=139&ty=98&sig=114560603584813840366&page=1&tbnh=138&tbnw=149&start=0&ndsp=28&ved=1t:429,r:8,s:0,i:90&biw=1600&bih=796
http://www.google.com/imgres?hl=en&sa=X&noj=1&tbm=isch&prmd=imvns&tbnid=jXxzJ3oHK5iuxM:&imgrefurl=http://www.ruraltourism.ge/%3Faction%3Dpublications%26lang%3Dgeo&docid=9NtRqriua1B3jM&imgurl=http://www.ruraltourism.ge/cms/site_images/2%252520Dec%2525202008%252520-%252520Turizmi%252520soplad.jpg&w=500&h=500&ei=EibPT-DsK4_T4QTFt-3XDA&zoom=1&iact=rc&dur=822&sig=114560603584813840366&page=1&tbnh=142&tbnw=163&start=0&ndsp=28&ved=1t:429,r:22,s:0,i:120&tx=60&ty=48&biw=1600&bih=796











ბიბლიოგრაფია

სასკოლო, სარაიონო, საქალაქო ტურისტული შეჯიბრებების საკონკურსო პროგრამა : (მეთოდ. რეკომენდაცია) / საქ. სსრ სახალხო განათლ. სამ. ნორჩ ტურისტ. რესპ. სადგური. - თბ., 1989. - 7გვ. ; 19სმ.. - (სასკოლო ტურიზმი). - უფ., 3500ც.[MFN: 3932]

UDC: 796.5(072) + 379.82/85(072)

• არჩვაძე, ა. (შემდგ.);

თემატიკა:
- ტურისტული შეჯიბრებები;

K 210.460/3 - საერთო ფონდი
F 65.820/3 - ხელუხლებელი ფონდი
P 1389/1989 - ხელუხლებელი ფონდი



საქართველოს სსრ ტურიზმის რესპუბლიკა / საქ. ტურიზმისა და ექსკურსიების საბჭო. - თბ., 1987. - 22გვ. : ილ. ; 19სმ.. - პარალ. ტექსტი რუს.. - უფ., 1500ც.[MFN: 12464]

UDC: 796.5 + 338.48](479.22)

თემატიკა:
- ტურიზმი საქართველოში;

P 71/1987 - ხელუხლებელი ფონდი


დავითულიანი, ციცინო

ტურიზმის გეოგრაფია : (ლექციების კურსი) / ციცინო დავითულიანი ; [რედ. ია იაშვილი] ; აკ. წერეთლის სახელმწ. უნ-ტი. - ქუთაისი : [აკ. წერეთლის უნ-ტის გამ-ბა], 2008. - 180გვ. ; 20სმ.. - ბიბლიოგრ.: გვ. 178. - ISBN: 978-9941-9043-4-9[MFN: 13373]

UDC: 338.48(042.4) + 910.4:796.5(042.4)

თემატიკა:
- ტურიზმის გეოგრაფია;

K 266.150/3 - საერთო ფონდი
F 91.804/3 - ხელუხლებელი ფონდი


ციბაძე, ავთანდილ

ცისფერი ბილიკებით : ერთკვირიანი მარშრუტი სამდინარო ტურიზმის მოყვარულთათვის. - თბ. : საბჭ. საქართველო, 1987. - 47გვ. ; 20სმ.. - 20კ., 10 000ც.[MFN: 13749]

UDC: 796.57:797.1

თემატიკა:
- სამდინარო ტურიზმი;

K 200.126/3 - საერთო ფონდი
K 200.127/3 - საერთო ფონდი
K 200.128/3 - საერთო ფონდი
F 61.274/3 - ხელუხლებელი ფონდი
P 273/1987 - ხელუხლებელი ფონდი


კოლინი, პეტერ

სასტუმროების, ტურიზმის და საზოგადოებრივი კვების მენეჯმენტი : ინგლისურ-ქართული განმარტებითი ლექსიკონი : [5000-ზე მეტი ტერმინის მარტივი განმარტება] / ინგლ. თარგმნა: ლ. ბენდიანიშვილმა ; თარგმანის რედ.: გ. გრებენჩუკი. - თბ. : საქ. ბიო-სამედ. ტექნ. სამეცნ. საზ-ბა, 2001. - 495გვ. ; 20სმ.. - პარალ. თავფ. ინგლ. ენ.. - ISBN: 99928-888-1-4 : [13ლ.][MFN: 14957]

UDC: 338.48(038) + 338.46(038) + 81'374.26=111=353.1

338.48(038)/კ-684 - საცნობარო-ბიბლიოგრაფიული განყოფილება
F 77.795/3 - ხელუხლებელი ფონდი



სამკურნალო ტურიზმი და კურორტოლოგია : (მენეჯმენტისა და მიკროეკონომიკის ფაკ-ტის სტუდ.-თვის) / თსუ ; [შემდგ.: ნაირა ღვედაშვილი ; რედ.: ნუგზარ პაიჭაძე]. - თბ. : თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2001. - 7გვ. ; 20სმ.. - (პროგრამა. ბაკალავრიატი). - [1ლ.], 200ც.[MFN: 15476]

UDC: 615.83

• ღვედაშვილი, ნაირა (შემდგ.); პაიჭაძე, ნუგზარ (რედ.);
• თბილისის უნ-ტი;

თემატიკა:
- კურორტოთერაპია; სამკურნალო ტურიზმი;

F 78.134/3 - ხელუხლებელი ფონდი



ტურიზმის მარკეტინგი : (კომერციისა და მარკეტინგის ფაკ-ტის სტუდ.-თვის) / თსუ ; [შემდგ.: ნუგზარ თოდუა ; რედ.: გაიოზ ნადირაშვილი]. - თბ. : თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2001. - 15გვ. ; 20სმ.. - (პროგრამა. ბაკალავრიატი). - [1ლ.], 200ც.[MFN: 15488]

UDC: 338.48 + 339.138](073)

• თოდუა, ნუგზარ (შემდგ.); ნადირაშვილი, გაიოზ (რედ.);
• თბილისის უნ-ტი;

თემატიკა:
- ტურიზმის მარკეტინგის პროგრამები;

F 78.146/3 - ხელუხლებელი ფონდი



საკურორტო-სასტუმრო კომპლექსებისა და საერთაშორისო ტურიზმის კომერციისა და სარეკლამო ბიზნესის საწარმოო პრაქტიკა ინდივიდუალური დავალებებითა და სამეცნიერო-კვლევითი მუშაობის ელემენტებით / თსუ ; [შემდგ.: მედეა გოცირიძე, მაია მელაძე ; რედ.: გაიოზ ნადირაშვილი]. - თბ. : თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2001. - 8გვ. ; 20სმ.. - (პროგრამა. ბაკალავრიატი). - [50თ.], 200ც.[MFN: 15870]

UDC: 338.48 + 659.1](073)

• გოცირიძე, მედეა (შემდგ.); ნადირაშვილი, გაიოზ (რედ.);
• თბილისის უნ-ტი;

თემატიკა:
- ტურიზმის ეკონომიკა; სარეკლამო ბიზნესი;

F 78.462/3 - ხელუხლებელი ფონდი



ტურიზმის დიზაინი : (კომერციისა და მარკეტინგის ფაკ-ტის სტუდ.-თვის) / თსუ ; [შემდგ.: ე. მაღლაკელიძე, ხ. ბარბლიშვილი ; რედ.: გ. ნადირაშვილი]. - თბ. : თბილ. უნ-ტის გამ-ბა, 2002. - 8გვ. ; 20სმ.. - (პროგრამა. ბაკალავრიატი). - უფ., 200ც.[MFN: 16236]

ვიდეო მასალა

ფოტო მასალა






ღონისძიებები საქართველოში კულტურული ტურიზმის განვითარების მიზნით.

კულტურული ტურიზმის პროგრამას ორი ძირითადი ასპექტი განსაზღვრავს:
  1. კულტურული ტურიზმის ეკონომიკა (ბაზრის შესწავლა, დაგეგმვა, ანალიზი)
  2. და
  3. შინაარსობრივი (შემეცნებითი მოგზაურობებისათვის ფორმების, სახეების, თემატიკის, სამოგზაურო მარშრუტების და ექსკურსიების შედგენა).
კულტურული ტურიზმის ტურისტული პროდუქტის - კულტურული ტურის კონკურენტუნარიანობა პირდაპირ პროპორციულადაა დამოკიდებული საჩვენებელი ობიექტის ღირსებებზე და მი იმფრასტრუქტურაზე, რაც უმრავლეს შემთხვევაში ძეგლების, როგორც მთავარი საჩვენებელი ობიექტის, გარშემო არსებობს. ამდენად საქართველოში კულტურული ტურიზმის განვითარება უნდა დაიგეგმოს ისტორიული ძეგლების ისტორიულ-ხუროთმოძღვრულ ღირსებებისა და მათ გარშემო არსებული იმფრასტრუქტურის გათვალისწინებით.
თანახმად საერთაშორისო ტურიზმის ექსპერტთა დასკვნისა, რომელიც გაკეთდა კომპანია “კუპერსი და ლიბრანდტის“ საქართველოში ტურიზმის სახეების განვითარების მხრივ კულტურულ ტურიზმს ერთ-ერთი მთავარი ადგილი უკავია. დასკვნაში აღნიშნულია, რომ მიუხედავად საქართველოში ძეგლთა სიმრავლისა და მოვლა-პატრონობის მცდელობისა, „ძალიან ბევრი ძეგლი ჯერ კიდევ ვერარის სათანადოდ მოვლილი, რათა შეჩერდეს მათი განადგურება და ისინი წარსდგდენ სრულმნიშვნელოვანი სახით დამთვარიელებელთა წინაშე. მუზეუმებში არსებული ექსპონატების პრეზენტაციისა და მათი ინტერპრეტაციის მხრივ მთელი ათწლეულით თუ მეტით არა უკან არის დასავლეთთან შედარებით, მიუხედავათ იმისა, რომ ექსკურსია მძღოლები უნივერსალური კვალიფიკაციის არიან, საკითხის ცოდნით და მისი დამოკიდებულებით კულტურასთან, მათ მიერ ენის ცოდნისა და პროფესიონალური მანერის გამო.“ აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ კულტურული ღონისძიებათა ტურიზმისათვის ბაზარი იზრდება, იგი მოიცავს საერთაშორისო ფესტივალებისა და ხელოვნების ნიმუშების გამოფენებს, რაც ტურისტულმა ორგანიზაციებმა კულტურის სამინისტროსთან მჭიდრო კავშირში უნდა განახორციელონ. შახელმწიფომ ხელი უნდა შეუწყოს კულტურულ სანახაობათა ტურების ორგანიზატორებს მუზეუმების, ძეგლების, თეატრების მოვლ-ატრონობის გზით. თავის მხრივ ტურიზმიდან მიღებული შემოსავლები შემდეგში ხელს შეუწყობენ კულტურული მემკვიდრეობის შენახვას თაობებისათვს გადასაცემად. ასეთივე მიდგომა სჭირდება დაცულ ტერირორიებს და ეროვნულ პარკებს, სადაც ტურიზმისათვის უნდა გამოიყოს ტერიტორიები: სასეირნო და საჯირითო ბილიკები. კულტურული ტურიზმის განვითარებისათვის აუცილებელია ტრანსპორტის განახლება, შავ ზრვაზე კრუიზების ჩათვლით.
მსხვილ ქალაქებში და კულტურულ ცენტრებში ეკონომიური კლასის სასტუმროების ქსელის გაფართოვება საქალაქო ტურიზმის დამკვიდრების მიზნით.
კულტურული ტურიზმისათვის განსაკუთრებით დამახასიათებელია ფართო მოცულობის შემეცნებითი ტურების ორგანიზება. ამ მიზნით უნდა მოხდეს სომხეთთან და აზერბაიჯანთან ერთობლივი მარკეტინგის შესაძლებლობების გამოკვლევა. ასევე დადგინდეს თურქეთთან და რუსეთთან ერთიბლივი მარკეტინგის გამოყენების მიზანშეწონილობა.
სახელმწიფო ხელშეწყობა კულტურული ტურიზმის განვითარებაში განსაკუთრებით უნდა მოხდეს მიზნობრივი რეკლამისა და საინფირმაციო საშვალებების გამოყენების გზით. ამ მიზნით უნდა გაფართოვდეს, საქართველოს როგორც ტურიზმის ქვეყნის, გაცნორბიერების სფერო ძირითად პოტენციურ ბაზრებზე, რაც ხელმიუწვდომელია კერძო სექტორისათვის, შემდეგი საშვალებების გამოყენებით: მონაწილეობა საერთაშორისო ტურისტულ ბაზრობებზე და გამოფენებზე, უცხოელი ჟურნალისტების საქართველოში მოწვევა, უცხოეთის პრესაში და ინტერნეტის ქსელში საქართველოს ტურიზმზე ინფორმაციის გავრცელება, თემატური კონფერენციების ორგანიზება და სხვ.
ტურიზმისა და კურორტების დეპარტამენტის მიერ გაანალიზებული იქნა საქართველოში ტრადიციულად არსებული შემეცნებითი ტურისტული მარშრუტები, რომლებსაც უახლოვეს წარსულში სთავაზობდნენ უცხოელ, მათ შორის საბჭოთა ტურისტებს, ამ მარშრუტების შედგენის პრინციპები და ტურისტთა მოგზაურობების მოტივაციები, აგრეთვე სადღეისოდ საერთასორისო ტურისტულ ბაზარზე არსებული მოთხოვნილება, რის შედეგადაც განისაზღვრა იმ უმნიშვნელოვანესი ძეგლების ნუსხა, რომლებიც პროგრამის პირველ ეტაპზე უნდა შევიდნენ ტურისტულ მარშრუტებში. ეს უმნიშვნელოვანესი ძეგლები შეადგენენ კულტურული ტურიზმის საფუძველს და საზელმწიფომ უნდა იზრუნოს მათ გარშემო შესაბამისი ინფრასტრუქტურის შექმნა-მოწესრიგებაზე.
მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტებზე ტურიზმის განვითარების პროგრამა ეხმარება მსოფლიო მემკვიდრეობის კომიტეტსა და რეგიონალურ ცენტრებს. პროგრამა საშვალებას იძლევას ტურიზმის ისეთი საკითხების გადასაჭრელად, როგორიცაა ობიექტების შენახვის, პროგრამების შემუშავება და მართვა. პროგრამა შეიცავს მენეჯერების მომზადებას,მყარი ტურიზმის განვითარების მეთოდიკებით. სწავლება ჩატარდა შრი-ლანკაში, ბენინში, ვიეტნამში, მომავალში ჩატარდება რუსეთში, ჩინეთში, სამხრეთ-აზიაში. იმედია საქართველოშიც.
2001 წლიდან მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტებზე ტურიზმის განვითარების პროგრამა საფუძვლად დაედო ტურიზმის განვითარების სხვადასხვა პროექტებს. ბოლო 5 წლის განმავლობაში ჩატარებული სამუშაოებზე დაყრდნობით შესაძლებელია ითქვას, რომ მიღწეულია მნიშვნელოვანი პროგრესი ტურიზმის განვითარებისა და მსოფლიოს მემკვიდრეობის ობიექტების შენახვის შექმნაში.
ეს მოქმედებები ითვალისწიებენ გაეროს ავტორიტეტს, მსოფლიო მემკვიდრეობის აღიარების მნიშვნელობას და საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციებთან ერთად ითვალისწინებენ ბაზურ სწავლებას. პროგრამის სტრუქტურა შეიცავს 7 ძირითად მიმართულებას, რომელიც განაპირობებს პოლოტიკასა და ინიციატივებს ამ ობიექტებზე ტურიზმის მყარი განვითარებისათვის.
მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტებზე განვითარების პროგრამის სტრუქტურა.
  1. მართველობის სტრუქტურის შემუშავება მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტებზე „მდგრადი ტურიზმის განვითარების პოზიცია: მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტების შეფასება იმ მიზნით, რომ განისაზღვროს როგორ შეიძლება ტურიზმი გამოყენებულ იქნას რომ შევარბილოთ მოსალოდნელი საფრთხეები, ამავდროულად განისაზღვროს განვითარების დაგეგმვის პროცესი ობიექტებზე ტურიზმის განვითარების კონცეფციისა და მართვისთვის.
  2. ადგილობრივი მოსახლეობისათვის, ტურიზმთან დაკავშირებული დარგების შესწავლა, ტურისტული მოღვაწეობიდან მოგების მიღების მიზნით. ტურიზმი ქმნის მოთხოვნების ფართო სპექტრს, რითაც განაპირობებს მოსახლეობის განვითარების შესაძლებლობას, თუ ეს მომსახურება დაკავშირებულია დაცულ ტერიტორიებთან, აპირობებენ მიწის ალტერნატიურ გამოყენებას ფიქრობენ რომ ტურიზმი ქმნის ობიექტის მართვის და შენახვის პირობებს. მოღვაწეობაში შედის აგრეთვე ადგილობრივი მოსახლეობის შესვლა ტურიზმის მოღვაწეობაში.
  3. მაგალითად, გიდების მომზადება და მცირე საწარმოების შექმნა. ასევე მომსახურების სფეროს განვითარება.
  4. კულტურული მემკვიდრეობის ირგვლივ მოსახლეობის დახმარება, მათი პროდუქციის გასაღება.
  5. კულტურული ობიექტების მარკეტინგი აუცილებელია, რადგან ადგილობრივ მოსახლეობას ათავაზობს შემოსავლების ალტერნატიულ წყაროს. Mმცირე ორგანიზაციები, ისეთები როგორიცაა ადგილობრივი გიდების ასოციაციები სანაოსნო სადგურები და ადგილობრივი მცირე საწარმოები იშვიათად არიან რეგიონალური, ფედერალური ან საერთაშორისო წარმონაქმნები.
  6. ვარაუდობენ, რომ მსოფლიო მემკვიდრეობის ცენტრი, რომელიც იმუშავბს ტურისტულ წარმოებასთან, ითამაშებს მნიშვნელოვან როლს საერთაშორისო კავშირებისა და ადგილობრივი ნაწარმის მოთხოვნაში.
  7. საზოგადოებაში კულრუეული მემკვიდრეობის მნიშვნელობის წარმოჩინება და ადგილობრივი მოსახლეობის თვითშეგნებისა და სიამაყის განცდის გამყარება მოსახლეობის განათლებით.
  8. ადგილობრივ მცხოვრებლებს ყოველთვის ბოლომდე არ ესმოთ კულტურული ობიექტის გლობალური მნიშვნელობა და მიზეზი, რის გამოც მათ მიენიჭათ დაცვითი სტატუსი. გასანმანათლებელ პროგრამებს შეუძლიათ დაძლიონ ეს გაუთვითცნობიერებულობა. როცა მოსახლეობა გებულობს, თუ რა ძვირფასია ობიექტი, მასში მატულობს პატივისცემის,თვითშეგნებისა და სიამაყის გრძნობა. შედეგად ებადება ობიექტის დაცვის სურვილი, რომელიც მხოლოდ ეკონომიკით არ შემოიფარგლება.
  9. ტურიზმის გამოყენება მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტების დაცვისა და შენახვისათვის საჭირო შემოსავლების მისაღებად. ტურიზმიდან შემოსავლების მიღება ხორციელდება უშუალოდ მსოფლიო კულტურული მემკვიდრების ობიექტების მნახველებისაგან თანხების მიღებით, სხვადასხვა შემოწირულობების სახით. ამავდროულად მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტებმა შეიძლება მიიზიდონ ტურისტული წარმოებები, რითაც გაიზრდება ადგილობრივი მოსახლეობის დაინტერესება და მიზიდვა. ეს საშვალებას მისცემს ტურისტულ პარტნოირებს განავითარონ შემოქმედებითი მიდგომა ფინანსური მოგების გაზრდისათვის.
  10. მიღებული გამოცდილების გავრცელება სხვა ობიექტებსა და დაცულ ტერიტორიებზე.
  11. მსოფლიო მემკვიდრეობის პროგრამის მიზანია: გაავრცელოს ინფორმაცია და სწავლების სისტემები ობიექტების მმართველებს შორის. პრაქტიკული ინფორმაცია განკუთვნილია მაღთველებისათვის თუმც შესაძლოა სასარგებლო იყოს უმაღლესი ხელმძღვანელობისთვისაც. კონცეფცია, რომელიც მიზნად ისახავს მსოფლიო მემკვიდრეობის ობიექტების გამოყენებას ინფორმაციის მიღებისა და გავრცელების ბაზად, არის საგანმანათლებლო სტრატეგიის ძირითადი გასაღები.
  12. მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის მნიშვნელობის გააზრება, ტურ ინდუსტრიის ხელმძღვანელებისა და კლიენტების ქმედება და პოლიტიკა ამ სფეროში.
  13.  
  14.  
  15.  

კულტურული ტურიზმი

თანამედროვე ტურიზმი, რომელიც კომპიუტერული ტექნიკისა და ავტომატიზაციის ფართოდ დანერგვის საფუძველზე საერთაშორისო ინფორმაციული ტექნოლოგიების და პროცესების სფეროდ გადაიქცა, რომელმაც ულტრათანამედროვე სატრანსპორტო საშუალებებითა და მომსახურებით სულ სხვაგვარი წარმოდგენები შექმნა დროსა და სივრცეზე, ძალზე ფაქიზად რეაგირებს დედამიწაზე მიმდინარე პროცესებზე. შესაბამისად ჩნდება ახალი ტენდენციები, მოძრაობები, მიმართულებები. სწორედ აქედან გამომდინარე ”ტურიზმის გლობალური ეთიკური კოდექსი” (მსოფლიო ტურისტული ორგანიზაციის გენერალური ასამბლეა, სანტიაგო, ჩილე, 1999 წლის 1 ოქტომბერი) ტურიზმს განიხილავს, როგორც:
  • ინდივიდუალური და კოლექტიური სრულყოფის ფაქტორს;
  • მდგრადი განვითარების ფაქტორს;
  • სფეროს რომელიც იყენებს კაცობრიობის კულტურულ მემკვიდრეობას და შეაქვს თავისი წვლილი მის გამდიდრებაში;
  • საქმიანობას, რომელიც ერთნაირად სასარგებლო და მომგებიანია მასში მონაწილე ქვეყნებისა და ხალხებისათვის.
აღნიშნული ზოგადი შეფასებებიდან და დასკვნებიდან თუ გადავინაცვლებთ ტურიზმის, როგორც დარგის პრაგმატული, გამოყენებითი მხარის ანალიზზე, შეგვიძლია აღვნიშნოთ, რომ თანამედროვე მოთხოვნების შესაბამისად მისი განვითარება სახელმწიფოს და რაიონს მთლიანად, როგორც დაინტერესებულ (მონაწილე) მხარეს, უქმნის შესაბამისი სტიმულების ნაირსახეობას:
  • ახალი სამუშაო ადგილები და საწარმოები;
  • დამატებითი შემოსავლები;
  • ადგილობრივი პროდუქციისათვის ახალი გასაღების ბაზრები;
  • ინფრასტრუქტურის, ასევე კომუნალური მომსახურების ობიექტებისა და სამსახურების მოდერნიზაცია;
  • ახალი პროფესიები და ტექნოლოგიები;
  • საზოგადოების მიერ გარე სამყაროსა და კულტურული მემკვიდრეობის პრობლემებისა და მათი დაცვის აუცილებლობის საფუძვლიანი გაგება;
  • ახალი მიდგომები მიწათსარგებლობაში.
ავსტრიელი ექსპერტები თვლიან, რომ ”ტურისტული სიმძლავრეების გაფართოება დასაშვებია მხოლოდ იქ, სადაც სავალდებულო ძალა აქვს რეგიონულ (რაიონულ) დაგეგმვას და სადაც ნებისმიერი პროექტი ერთვება ეკონომიკური განვითარების საერთო გეგმაში”. ამგვარი მიდგომა ნიშნავს საპროექტო აზროვნების შეცვლას კონცეპტუალური აზროვნებით. ამასთან ერთად, იმისათვის, რომ ტურიზმმა ეკონომიკური მოგება მოუტანოს რაიონს, მისი განვითარება უნდა ატარებდეს მდგრად ხასიათს და ამავე დროს თავისი ბუნებით უნდა იყოს მზოგავი.

და ისევ ტურიზმი....

ტურიზმი ერთ-ერთი უდიდესი ინდუსტრიაა მსოფლიოში, რომლის განვითარებასაც ამა თუ იმ ქვეყანაში დიდწილად განაპირობებს შიდა სტაბილურობა, უსაფრთხო გარემო და ეკონომიკური განვითარების მისაღები დონე. ტურიზმის ინდუსტრიას შეუძლია ხელი შეუწყოს მშვიდობისა და განვითარების გამყარებას განვითარებად ქვეყნებში, სამუშაო ადგილების შექმნის, შემოსავლების ზრდის, ეკონომიკის დივერსიფიკაციის, გარემოს დაცვისა და კულტურათა დაახლოების გზით.  ტურიზმის განვითარებას მნიშვნელოვნად ასტიმულირებს სახელმწიფოს მიერ ამ მიმართულებით ეროვნული სტრატეგიის შემუშავება და გონივრული კანონმდებლობის დანერგვა.        
ქვეყანაში ტურიზმის განვითარებისთვის საჭიროა საზოგადოების, მთავრობისა და უცხოელი და ადგილობრივი ინვესტორების კოორდინირებული მოქმედება. საზოგადოებამ უნდა გააცნობიეროს თუ რას ეფუძნება მისი კონკურენტული უპირატესობა სხვა ქვეყნებთან შედარებით და გააუმჯობესოს მომსახურება. ტურიზმის სფეროში საერთაშორისო სტანდარტების დანერგვაში დიდ როლს ასრულებს სახელმწიფო შესაბამისი რეგულაციებითა და ინფრასტრუქტურის მოწყობით. უმნიშვნელოვანესი ფუნქცია ეკისრება ინვესტიციებს, რომელიც წარმოადგენს მამოძრავებელ ძლას ტურიზმის განვითარებისთვის.        
ტურიზმის ინდუსტრიის მასშტაბურობას ამტკიცებს ციფრებიც, კერძოდ, მსოფლიო ტურიზმის ორგანიზაციის მონაცემებით, 2008 წელს მსოფლიო საერთო შემოსავლებიდან ერთ ტრილიონამდე დოლარს სწორედ ტურიზმიდან მიღებული შემოსავლები შეადგენდა, ხოლო საერთაშორისო ტურისტთა რაოდენობა 900 მილიონს აღემატებოდა. უკანასკნელ წლებში შეიმჩნევა ტურისტთა ზრდის ტენდენცია განვითარებად ქვეყნებში, რაც ხელს უწყობს ამ ქვეყნებში შემოსავლების აკუმულირებას და ცხოვრების დონის ზრდას.      
ტურიზმის განვითარება უზრუნველყოფს სხვადასხვა სახის უპირატესობებს: - განვითარების საშუალებას აძლევს ისეთ ქვეყნებს, რომელთაც არ გააჩნიათ ნედლეული, თუმცა საკუთარ კონკურენტულ უპირატესობას აფუძნებენ თავიანთ კულტურაზე, ისტორიულ ძეგლებზე, ნაკრძალებსა და ბუნებრივ პირობებზე;      
- ხელს უწყობს სასტუმროებისა და რესტორნების ქსელის განვითარებას,  კვების მრეწველობას, ახდენს შრომის ბაზრის დივერსიფიკაციას, ქმნის ტურისტულ მარშრუტებს და სამუშაო ადგილებს ისეთი პროფესიის ადამიანებისათვის, როგორებიც არიან: გიდები, თარჯიმნები, მზარეულები, მძღოლები, სასტუმროს მენეჯერები და მომსახურე პერსონალი და მომსახურების სფეროს სხვა წარმომადგენლები;        
- ტურიზმის ხელშემწყობი პოლიტიკა მოიცავს ინფრასტრუქტურის მშენებლობას, რაც მოიცავს გზებს, ჯანდაცვის დაწესებულებებს, სპორტულ-გამაჯანსაღებელ ცენტრებს, რაც ასევე ამცირებს უმუშევრობას და ზრდის შემოსავალს სახელმწიფო ბიუჯეტში;        
- ორიენტირება ტურიზმის განვითარებაზე მოითხოვს  ისეთი ღონისძიებების გატარებას, რომლებიც უზრუნველყოფს ისტორიული, რელიგიური და არქეოლოგიური ძეგლების დაცვასა და მოფრთხილებას, ადგილობრივი ფოლკლორის, ტრადიციების, ხელოვნებისა და სამზარეულოს დაცვასა და შენარჩუნებას;      
- ტურისტთა ნაკადის ზრდა საშუალებას აძლევს მოსახლეობას, რომელიც ვერ ახერხებს საკუთარი ნაწარმის ექსპორტზე გატანას, ადგილზე მოახდინოს მისი  პროდუქტის რეალიზაცია;        
- ქვეყანაში ტურისტთა რაოდენობის ზრდა ახდენს მეგობრული ურთიერთობების ჩამოყალიბებას სხვადასხვა ქვეყნისა და კულტურის წარმომადგენლებს შორის, რაც ხელს უწყობს  ერების დაახლოებას და მათ მჭიდრო ურთიერთთანამშრომლობას.        
ტურიზმის განვითარებას უამრავ უპირატესობასთან ერთად თან ახლავს გარკვეული უარყოფითი მხარეებიც, ისეთები, როგორებიცაა: დაავადებების გავრცელება და ტერორიზმის საფრთხე. ასევე, შესაძლოა, უცხოელი ინვესტორი დაინტერესებული იყოს მხოლოდ მოგების მიღებით მოკლევადიან პერიოდში და არ ითვალისწინებდეს ქვეყნის გრძელვადიანი მყარი განვითარების ინტერესს. ასეთი მიდგომის თავიდან ასაცილებლად საჭიროა სახელმწიფოს მხრიდან გარკვეული  მონიტორინგის დაწესება ტურიზმის, განსაკუთრებით კი ეკოტურიზმის სფეროში განხორციელებულ ინვესტიციებზე. ტურიზმის განვითარებაზე უარყოფით გავლენას ახდენს დაძაბული და არასტაბილური მდგომარეობა როგორც ქვეყნის შიგნით ისე მის მეზობელ ქვეყნებში. მნიშვნელოვანი ხელშეწყობა ტურიზმის განვითარებისთვის არის სახელმწიფო პროგრამები, რომლებიც ემსახურებიან საზოგადოებაში ცოდნის ამაღლებას იმის შესახებ თუ რა სტანდარტები და მოთხოვნებია თანამედროვე ტურიზმის ინდუსტრიაში, როგორია ტენდენციები და მომავლის პერსპექტივები, როგორ შეიძლება გაუმჯობესდეს ტურისტების მომსახურება. ადამიანებმა, რომლებიც ფლობენ საოჯახო თუ დიდ სასტუმროებს და განკარგავენ სხვადასხვა ტურისტულ ცენტრებს, უნდა იცოდნენ კულტურული განსხვავებულობის ასპექტები, რათა გააუმჯობესონ ტურისტების მომსახურება და ზუსტად განსაზღვრონ ის მიმართულებები, რაც უფრო ეფექტიანს გახდის მათ ბიზნესს. ამ მიზნით შესაძლებელია კონსულტანტების მოწვევა განვითარებული ტურიზმის მქონე ქვეყნებიდან.        
ტურიზმის ინდუსტრიის მნიშვნელოვან რგოლს წარმოადგეს ეკოტურიზმი. ეკოტურისტების ინტერესის სფეროა ველური ბუნება, სხვადასხვა სახის ნაკრძალები და დაცული ტერიტორიები და მეცნიერული დაკვირვებები ბუნებაზე. ეკოტურიზმის განვითარების მხარდამჭერები ამტკიცებენ, რომ იგი უზრუნველყოფს ეკონომიკის სხვადასხვა სექტორის ურთიერთდაკავშირებულ განვითარებას და ქმნის დამატებით სამუშაოს იმ ადგილებში, სადაც მოგზაურობენ ეკოტურისტები.        
ეკოტურიზმის განვითარებაში საჭიროა ადგილობრივი მოსახლეობის მჭიდრო ჩართულობის უზრუნველყოფა, საჭიროა მათი სწავლება, სუბსიდირება და მცირე ბიზნესის განვითარებაში ხელშეწყობა. ეკოტურიზმი ქმნის ადგილობრივთათვის დამატებითი შემოსავლების მიღების შესაძლებლობებს, განსაკუთრებით ეს ეხება სოფლად მცხოვრებ მოსახლეობას.       შეიძლება გამოიყოს ეკოტურიზმის სხვა უპირატესობებიც, კერძოდ:        
- ეკოტურიზმი არ ახდენს რესურსების დეგრადაციას და ზიანს არ აყენებს ბუნებას, გამომდინარე იქიდან, რომ ეკოტურისტებს აინტერესებთ ესა თუ ის  ბუნებრივი გარემო იმ სახით, როგორითაც ის არსებობს და არ მოელიან მის ცვლილებას;        
- ეკოტურიზმი ხელს უწყობს დადებითი ეთიკისა და ქცევების ჩამოყალიბებას ბუნებასთან მიმართებაში;      
- ეკოტურიზმის სფეროს მონაწილეებმა უნდა განავითარონ ისეთი მომსახურება და შეთავაზებები, რომ შესაბამისობაში მოვიდნენ ტურისტული ბაზრის მოთხოვნებთან და მიიზიდონ მოგზაურები. აქ განსაკუთრებით დიდ როლს ასრულებს სახელმწიფო თავისი მხარდამჭერი პოლიტიკით, რაც მოიცავს ინფრასტრუქტურის მოწყობას, საგანმანათლებლო პროგრამებსა და ინვესტორების მოძიებას. ამ მიმართულებით სახელმწიფოს საბოლოო მიზანს წარმოადგენს ფინანსურად მომგებიანი ეკოტურიზმის ინდუსტრიის ჩამოყალიბება ბუნებრივი გარემოს დაცვისა და გაუმჯობესების პირობებში.        
უკანასკნელ წლებში შეინიშნება ეკოტურისტების რაოდენობის ზრდა განვითარებად ქვეყნებში, რაც, თავის მხრივ, მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს ამ ქვეყნების განვითარებას.       ეკოტურისტებად, როგორც წესი, გვევლინებიან ისეთი ადამიანები, როგორებიც არიან: მეცნიერები, მკვლევარები, საგანმანათლებლო ტურების ორგანიზატორები. ასევე, ადამიანები, რომელთაც სურთ გაეცნონ ამა თუ იმ ქვეყნის ბუნებრივ და კულტურულ გარემოსა და ისტორიას, იმოგზაურონ დაცულ ტერიტორიებში და ა.შ.        
ტურიზმის უნდუსტრიის მნიშვნელოვანი სფეროა შიდა ტურიზმი, რომელსაც თან ახლავს სერიოზული  ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული სარგებელი. შიდა ტურიზმის განვითარება ასევე ხელს უწყობს სამუშაო ადგილების ზრდასა და ბიზნესის განვითარებას. მოსახლეობას საშუალება ეძლევა, ვიდრე საზღვარგარეთ წასვლას გადაწყვეტდეს, უკეთ გაეცნოს თავის ბუნებას, კულტურასა და ისტორიას და საკუთარ ქვეყანაში დახარჯოს იმ თანხის ნაწილი, რისი დახარჯვაც განზრახული  ქონდა საზღვარგარეთ.      
შიდა ტურიზმის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური უპირატესობაა საგადამხდელო ბალანსის გაუმჯობესება, რადგანაც, მოსახლეობის მიერ საკუთარი სახსრების ხარჯვა მათსავე ქვეყანაში ამცირებს ქვეყნიდან გასული ვალუტის ოდენობას.        
განვითარებადი ქვეყნების ტურიზმის განვითარებაში დიდ როლს ასრულებს რეკლამა. ტურიზმის გლობალური ბაზარი ძალზედ კონკურენტულია, ამიტომ,  საჭიროა მუდმივი მუშაობა საკუთარი ქვეყნის უპირატესობების დემონსტრაციაზე. ამ მხრივ მნიშვნელოვანია მსოფლიოს წამყვანი ტელეარხების ეთერის გამოყენება, რომელთაც მილიონობით მაყურებელი ყავთ მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში. ამ არხებზე სხვადასხვა სარეკლამო რგოლებისა თუ დოკუმენტური ფილმების  განთავსების მიზანია მსოფლიოსთვის იმის ჩვენება თუ რა შესაძლებლობები აქვს ქვეყანას და რატომ იქნება ამ ქვეყანაში სტუმრობა საინტერესო. ასეთი გადაცემები ასევე ახდენენ პოტენციური ინვესტორების დაინტერესებას. მსოფლიოსთვის საკუთარი ქვეყნის გაცნობის საუკეთესო საშუალებაა სხვადასხვა სპორტული თუ მუსიკალური ღონისძიებების ჩატარება.